Tijdelijk thuis onderwijs geven
We hebben al gezegd dat thuisonderwijs iets anders is dan schoolonderwijs thuis, maar voor het gemak houden we het hier toch even op 'thuisonderwijs'. Het is natuurlijk geen makkelijke klus om van de een op de andere dag van school over te gaan op thuisonderwijs. Zeker niet nu het openbare leven stil ligt, want waar thuisonderwijzers hun dagen afwisselen tussen thuis en musea, dierentuinen en parken is dat inmiddels voor niemand meer mogelijk. Laten we dus maar bij het begin beginnen.
Je kunt het onderwijs op verschillende manieren vormgeven en je kunt dat doen zoals dat bij jullie past. Dat hangt af van verschillende dingen; bv van de leeftijd van je kind en of je zelf ook werkt. Hoe je het ook gaat aanpakken: het gaat in elk geval tijd en aandacht vragen.
Wat voor zowel jezelf als je kind goed kan werken: een plan. Je kind is duidelijkheid en structuur gewend. In een tijd als deze, die voor een kind onzeker en onwennig kan zijn, kan een schema/routine/plan heel fijn zijn.
Bij het maken van een plan is het handig als je zelf het doel voor ogen houdt: wat wil je je kind (deze periode) leren? Sluit aan bij je kind: wat werkt bij hem/haar wel en wat werkt niet? Plannen kun je maken zoals jij dat wilt: voor de schoolvakken, per dag, per week.
Het is maar net wat bij jullie situatie past.
Denk ook na over waar je je onderwijs 'geeft'. En houdt in gedachten dat een bureau (wat je kind misschien al gewend is), nu misschien niet de meest logische plek is. Je wilt namelijk met je kind kunnen praten, vragen laten stellen en beschikbaar zijn. En ook dat is dus weer een punt. Misschien zijn jullie samen aan het werk en ben je niet de hele tijd beschikbaar. Maak dat bespreekbaar of maak je plan zo, dat je tijdens de lestijden van je kind juist wel de hele tijd beschikbaar bent, maar niet tijdens 'vrij spelen'.
Thuisonderwijs is natuurlijk ook heel flexibel en daardoor kun je misschien juist lekker buiten gaan zitten om samen aan de slag te gaan.
Een vast ritme biedt houvast. Niet alleen voor de kinderen, maar ook voor jezelf. Kijk vooral wat voor jullie werkt: het ritme thuis is logischerwijs anders dan dat op school.
Het is waarschijnlijk niet nodig hetzelfde aantal uren aan schoolwerk te besteden als de kinderen op school doen. Op school gaat er tijd op aan klassikale uitleg, wisselen van lokaal, klassenmanagement etc. Als je je kind goed begeleidt en je kind geconcentreerd kan werken, kun je de benodigde tijd wellicht al snel halveren.
Als je kind normaal gesproken van 8:30 tot 15:00 naar school zou gaan, hoef je dat dus thuis niet te doen 'omdat het hoort' of omdat je anders te weinig uren maakt. Sommige kinderen hebben baat bij veel structuur en consistentie, houd voor hen de begintijden aan die ze gewend zijn. Voor andere kinderen is een andere begintijd wellicht beter.
Kinderen zijn heel beweeglijk. Zij kunnen zich veelal beter concentreren als ze eerst of door de dag heen flink wat lichaamsbeweging hebben gehad. Zorg dus voor voldoende lichaamsbeweging.
We krijgen veel vragen over hoe een thuisonderwijs-dag er uit kan zien. Dat is niet zomaar te zeggen, want dat verschilt sterk van gezin tot gezin. Lang niet alle gezinnen maken daar schema's voor, maar om toch een beetje een handvat te kunnen bieden, hebben we hieronder twee voorbeelden weergegeven. Wellicht kan dat helpen als vertrekpunt voor je eigen lesdagen.
Wanneer je tijdelijk thuisonderwijs geeft, is de relatie tussen ouder en kind anders dan voor ouders die hun kinderen langdurig thuisonderwijs geven. Je bent dan bijvoorbeeld nog niet gewend aan het combineren van thuiswerken en onderwijs aan je kinderen (zie hieronder voor meer info over dit onderwerp). Het zal even wennen zijn om daar je draai in te vinden. In onze ervaring gaat leren het best als de relatie tussen ouder en kind goed is. Ruzies zijn geen goede basis voor een kind om te leren. Probeer dus prioriteit te geven aan het onderhouden van de relatie met je kind, het leren gaat dan veel beter!
Manieren om dat te doen verschillen per kind, we geven een paar voorbeelden waar je aan kan denken: breng je kind af en toe een snack, ga samen even naar buiten als dat mogelijk is, kijk samen een film, help je kind materiaal bij elkaar te zoeken om een project uit te voeren waar hij/zij om gevraagd heeft, help je kind met het bedenken van ideeën om de verveling te verdrijven, etc.
Vergeet niet dat deze hele situatie tijdens de uitbraak van het coronavirus voor kinderen ook vreemd en onbekend is, en het voor iedereen zoeken is hoe hiermee om te gaan. Probeer met oudere kinderen afspraken te maken over hoe jullie tegelijkertijd thuis kunnen werken, leren en met elkaar kunnen samenleven.
Lukt het even niet allemaal? Geen paniek, zo gaat dat nou eenmaal, de ene dag gaat het beter dan de andere. Probeer iets te vinden waar jullie weer van opknappen, en probeer het schoolwerk later of de volgende dag weer op te pikken.
Probeer niet in de stress te schieten als je een planning niet kan bijhouden, of als je beste vriendin met haar kinderen veel succesvoller bezig lijkt te zijn, iedereen heeft mindere dagen, ook je beste vriendin met de leuke foto’s op social media 😉 Volg je eigen pad. Het doel is vooruitgang, geen perfectie.
Vraag bij het begin van de les aan je kind of de opdracht duidelijk is. Misschien begrijpt hij/zij het meteen of misschien is er nog uitleg nodig. Laat je kind dat zelf aangeven.
Niet alleen de kinderen kunnen niet naar school, veel ouders moeten momenteel ook thuiswerken. Hoe krijg je thuis nog iets gedaan terwijl de kinderen er ook zijn?
Zijn er twee ouders thuis? Probeer dan onderling de dag te verdelen en afspraken te maken over wie wanneer aanspreekpunt is voor de kinderen, zodat de ander dan ongestoord door kan werken. Zorg tegelijkertijd dat de kinderen weten bij wie ze terecht kunnen.
Maak ook gebruik van de ochtend- en avonduren! Als je al 1-2 uur kunt werken voordat de kinderen wakker worden, heb je al een flinke voorsprong. Hetzelfde geldt voor de avond, wellicht kun je wat werkuren naar de avond verplaatsen, als de kinderen al slapen of een film kijken of iets dergelijks.
In het algemeen werkt het voor veel kinderen het beste als je eerst wat met hén gaat doen. De neiging is om ‘eerst wat werk af te maken’, om daarna pas met de kinderen iets te gaan doen. Dat is vaak niet de handigste volgorde. Ga eerst met de kinderen aan de slag, zorg dat zij lekker bezig zijn en pak dan je eigen werk op.
Voor beweeglijke kinderen is het handig om eerst met ze naar buiten te gaan, even voetballen, een wandeling in het bos, naar een speeltuintje, stukje fietsen, wat er maar binnen jullie mogelijkheden ligt. Nadat ze wat energie kwijt zijn, is het veel makkelijker om ze aan hun schoolwerk te zetten, zodat jij ook aan het werk kan. Overigens ook goed om het thuiswerken even te doorbreken!
Indien school werk meegeeft voor thuis, is het het beste om daar mee aan de slag te gaan. Zo blijft je kind hetzelfde lesprogramma volgen als de andere kinderen in zijn/haar klas.
Let hierbij op de volgende punten:
- Welk huiswerk heeft je kind van school meegekregen? Moeten er zaken ingeleverd worden? Wat is de planning?
- Heeft je kind de benodigde lesboeken thuis (of liggen die nog in een locker op school)?
- Worden er online lessen aangeboden door school? Via welk platform? Kun je inloggen? Via welk apparaat (pc, tablet, telefoon) kun je inloggen? Weet je kind hoe in te loggen en hoe het platform werkt?
- Let op dat in onze ervaring veel jongere kinderen het heel spannend vinden om via een groepsvideogesprek onderwijs te volgen. Als je kind het wil, blijf er dan in het begin bij zitten om in ieder geval met de technische zaken, zoals inloggen, te helpen. Kinderen die het spannend vinden, durven soms niets te vragen of antwoord op vragen te geven, steun je kind daar in het begin bij. Na de eerste keer online bijeenkomen gaat het daarna vast beter!
Is er geen planning of materiaal meegegeven door school? Klik dan hieronder op de onderwijsvorm van jouw kind voor tips hoe je de komende tijd zelf met je kind aan de slag kan.
Tot slot
De uitbraak van het coronavirus en de effecten ervan zijn voor kinderen (en ouders) onbekend. Dat is wellicht zelfs ook verontrustend. Neem de tijd om te zoeken naar een manier die past bij waar jullie als gezin behoefte aan hebben.
Ga niet vergelijken, maar kijk naar wat voor jullie haalbaar en prettig is. Lukt het even niet, dan is dat ook niet erg. Op school wordt veel tijd besteed aan op elkaar wachten en het ‘managen’ van de groep. Thuis kun je die tijd gerust aan andere dingen besteden. Ga even naar buiten, lees een boekje of praat samen over het (jeugd)journaal en probeer het later, of morgen, opnieuw.
In onze ervaring gaat leren het beste als de relatie tussen ouder en kind goed is. Probeer dus prioriteit te geven aan het onderhouden van de relatie met je kind. Geniet van elkaars aanwezigheid. Leren gaat ook beter als het leuk is.